 |
 | psychologia |  |
|
Gość
|
|
Przesylam notatki z PS. i mam pytanko czy ktos dysponuje jakimis testami z ubieglych lat??
Wykład 1 PS jest subdyscypliną psychologii [czyli nauki o duszy (tajemniczego wnętrzna człowieka), zawierająca pamięć, spostrzeganie, podejmowanie dycyzji, emocje, motywacje] PS zawęża te pojęcia. Rozwój PS: 1) okres przednaukowy (strożytność do połowy XIXw.) cała filozofia, brak wyodrębnienia psychologii z innych dziedzin I filozofowie zajmujący się psyche był Arystoteles „traktat o duszy”, Platon (zakładał iż Z=f(o))co okazało się błędem, Stawiali oni pytanie o związek pomiędzy charakterem i osobowością obywatela a ustrojem społecznym (Czy cechy osobowe wpływają na ustrój ?, tak..), Dzisiaj wzór na zachowanie to Z=f(SxO) 2) okres naukowy a) wczesnonaukowy (od poł XIXw do I WŚ) [charakteryzował się dużą ilością danych empirycznych ale małą ilością metod] 1879 – Pierwsze laboratorium psychologiczne (W Wundt) [Psychologia autonomiczną dziedziną nauki] Ówczesny przedmiot badań PS: • Tłum (kwestie zachowania w tłumie) -> G. Le Bon („dusza tłumu”) ->G. Tarde („mechanizm naśladownictwa, imitacji”) cechy tłumu [Tłum ->Tłum paniczny ->T. Agresywny] • Zjawiska [zaraźliwości, sugestywności, łatwowierności tłumu, podobieństw w tłumie, proste emocje, zmienne emocje, nieprzewidywalność tłumu] 1903 – 2 podręczniki z zakresu psychologii społecznej • W. McDougall „Introduction to social psychology” (Psychologiczny wariant PS) PS powinna się zajmować procesami psychicznymi i zachowaniem człowieka, zwrócenie uwagi na czynnik wewnętrzny, rządzą nami instynkty, natura naszych zachowań jest wrodzona (darwinizm społeczny) Przykładowe instynkty [ucieczki, odrzucenia, walki, samopoczucia, utwierdzania się, rodzicielskości, seksualny, stadny, śmierci, sympatii, sugestii, naśladowniczy] Te same zachowania w różnych sytuacjach będzie takie samo ( • E. Ross “Social psychology” (Socjologiczny wariant PS) PS powinna badać zjawiska I procesy psychiczne występujące w życiu społecznym np modę, stereotypy społeczne, nastroje społeczne I je interpretować b) 1903 – początek fazy naukowej Cechy: 1) ukierunkowana na praktykę społeczną (wyniki badań przy stałej teorii), ma to związek z odpowiedzią na zapotrzebowanie społeczne [np. eksperyment E. Mayo, badania przez producentów oświetleniowych, czy jest związek pomiędzy rodzajem oświetlenia a wydajnością pracy, przypadkiem wpadł na zależność pomiędzy dobrowolnością wyboru (podstawa ruchu „Human relations”) 2) Nasycona angielskim pragmatyzmem (w Polsce prowadzi się badania replikacyjne) W Polsce po ’89 [otwarcie się na nowe tematy (stereotypy, motywacje, uprzedzenia), wolny rynek polityczny(np Rodzaj głosowań (motywacje) dzielimy na 1) głosowanie tematyczne 2) ze względu na identyfikację partyjną 3) ze względu na atrakcyjność kandydatów), Sport] Def. Współczesna PS (St Mika) – PS bada procesy psychiczne i zachowanie się ludzi znajdujących się w sytuacjach społecznych (czyli takich w których występują inni ludzie. Definicja ta łączy wariant psychologiczny i socjlogiczny Podział sytuacji społecznych (C i M Sherif): 1) bezprośrednie – Istnieje realny lub potencjalny kontakt z drugą osobą a) Gdy ludzie występują wobec siebie jako jednostki [wysoki poziom emocji pomiędzy osobami, silne emocje zawężające pole percepcji] b) Jako członkowie małej grupy społecznej [kryterium interakcji, cele grupowe, normy grupowe, struktura grupowa, poczucie tożsamości grupowej] c) Jako członkowie zbiorowości (teatr, mecz) d) Jako członkowie instytucji społecznej (sklep) e) Jako członkowie społeczności (narodowej, społ. Globalnej) 2) Pośrednie – Uczestniczenie w kulturze i jej wytworach, kultura ducha (książka, obraz) PS czerpie z innych nauk i inne inspiruje. PS a Psychologia ogólna (np. układ nerwowy, mózg, pojemność pamięci, dostarcza PS teorii) PS a Socjologia (czerpie wiedzę na temat osobowości, intytucji, organizacji, społeczeństwa globalnego) PS z Innymi kierunkami naukowymi (Antropologia kulturowa, Pedagogika) METODY BADAWCZE OBSERWACJA Jest to technika w której badacz obserwuje ludzi i mierzy ich zachowanie w zastanej sytuacji (bez aranżacji), Jest to opis zjawisk i odp na pytanie „Jaka jest natura zjawiska” ? 1) Systematyczna – pytania odnoszą się do określonego zjawiska społeczneg, obserwując je i kodując je zgodnie z wcześniej przygotowanym zbiorem kryteriów 2) Uczestnicząca – Forma ob systematycznej w której badacz wchodzi w interakcje z obserwowanymi ludźmi ale stara się nie wpływać na sytuację (wzięte z antropologii kulturowej), obserwacja wewnątrz grupy, ale jest ryzyko nałożenia się perspektywy subkiektywnej i obiektywnej 3) Analiza archiwalna – forma obserwacji w której badacz obserwuje zachowanie społeczne, przez badanie dokumentów i archiwaliów, służy do badania społecznych przekonań i postaw 4) Sondaż ankietowy – technika zadawania pytań bezpośrednio lub przez ankiety do domów respondentów (duża swoboda wypowiedzi) „Próba” musi być reprezantatywna, musi spełniać kryteria całej społeczności, w psychologii społ bada się grupy celowe nie reprezentatywne. Ob jest często podstawą hipotez na temat związku pomiędzy zmiennymi (czynniki opisujące interesujące nas zjawisko) METODA KORELACYJNA Służy przewidywaniu, odp na pytanie „Czy na podstawie znanego czynnika x możemy przewidzieć y”, systematyczne badanie 2 lub więcej zmiennych i szacowanie relacji pomiędzy nimi, W jaki sposób można przewidzieć wariant jednej zmiennej na podstawie drugiej zmiennej Siła związku mierzona matematycznie (od -1,odwrotna proporcjonalność do +1 proporcjonalność wprost, 0, brak związku pomiędzy zmiennymi) Nie daje ona podstaw by powiedzieć że jedna zmienna wywołuję drugą zmienną (tylko siła związku) EKSPERYMENTALNA Dążenie do poznania związków przyczynowo-skutkowych, odp na pytanie „czy zmienna x jest przyczyną y” Dwa rodzaje trafności: 1) Trafność wewnętrzna eksperymentu – wysoka gdy badacz ma pewność że tylko zmienna niezależna wpływa na zmienną zależną. Kontrola zmiennych ubocznych mogących wpływać na badania. B ważny jest losowy dobór do próby (np. eks Lipitta i Whita się nie udała) 2) Trafność zewnętrzna eksperymentu – stopień w jakim wyniki mogą być generalizowane na inne sytuacje i innych ludzi Wpływ na sytuacje: 1)Gdy jest spełniony realizm sytuacyjny 2)Gdy jest spełniony realizm psychologiczny Rodzaj eksperymentów 1) Laboratoryjny – wysoka trafność wewnętrzna, niska zewnętrzna 2) Naturalny - na odwrót Artefakty badawcze – błędne wyniki, efekt oczekiwań (zdarzają się tylko w eks. Laboratoryjnym) MOTYWY MOTYWY – stany wewnętrzne, które pobudzają, organizują i ukierunkowują zachowanie człowieka, bliskoznaczna jest potrzeba. Motywy dzielimy na: 1) Biologiczne [głód, potrzeba optymalnej temperatury, seksu, stymulacja neuro-fizjologiczna] 2) Społeczne, motywy wzbudzane i zaspokajane przez czynniki psychologiczne i społeczne, zależą od uczenia się (różnią nas interpersonalnie), [motyw osiągnięć, aprobaty społecznej, dominacji, zależności, niezależności] Motyw sprawstwa – Jeśli czuję że dużo zależy ode mnie to głosuję bo mogę coś zmienić, jeśli nie głosuję to dlatego że wiem że to nic nie zmieni Motywacja kompetencji – Człowiek zmierza do poszerzania kompetencji (wg. Whita), np. dziecko chodzić, całe życie jest poszerzaniem kompetencji, dzięki nim zwiększamy nasz wpływ na otoczenie (zakres sprawstwa). Pojęcie wzmocnienia – efekty naszych zachowań 1) pozytywne – nagrody, zwiększamy prawdopodobieństwo powtórzenia zachowań pożądanych [wewnętrzne – pochądzące od nas samych, poczucie samozadowolenia, lekkość, zgodność; zewnętrzne – pochodzące od innych ludzi, premie, pochwały] 2) negatywne – kary, ma prowadzić do wygaszania zachowań nie pożądanych [wewnętrzne – wyrzuty sumienia, samopotępienie, wstyd, niezadowolenia zewnętrzne - więzienie, kary, śmierć] Koncepcja oczekiwania skutecznego działania (A. Bandura) – Jest to przekazanie jednostki, że potrafi wykonać czynności niezbędne dla uzyskania pożądanego przez siebie wyniku 1) to przekonanie decyduje o tym czy podmiot w ogóle podejmie działanie ukierunkowane na jakiś cel 2) Decyduje o wielkości wysiłku 3) Wpływa na upór i wytrwałość w dążeniu do celu w sytuacji przeszkód Koncepcja pana i pionka (R. Decharms) – Wyższość sprawstwa nad brakiem sprawstwa. Człowieka cechuje chęć sprawowania efektywnej kontroli nad otoczeniem, chce być panem sytuacji 1) Pan – jest przeświadczony, że jego zachowanie jest zdeterminowane przez jego decyzje (pełna kontrola), [wysoka motywacja osiągnięć, optymizm, zaufanie do własnych możliwości] 2) Pionek – Sądzi że jego zachowanie jest zdeterminowane przez siły niezależne od niego [Los, innych ludzi, Boga, brak wiary, pesymizm] Co decyduje o przynależności do w/w ? – Wewnętrzne predyspozycje jako suma doświadczeń (jak ktoś była panem to dalej chce nim być), bardzo ważna jest sytuacja [1) rodzaj wykonywanego zadania – jeśli jest nowe czujemy się panem, 2) swoboda wyboru działania – jak wolność Pan, 3) natężenie zewnętrznych wzmocnień, silne unifikują wybór] Badani Rottera: Założenia: - człowiek zaspokaja swoje potrzeby przez zachowania instrumentalne wobec potrzeb - wzmocnienia, które następują w określonym zachowaniu > oczekiwania, że w przyszłości sytuacja się powtórzy, to znaczy że ta sama reakcja doprowadzi do tego samego stanu (Potrzeba osiągnięć) -> (Zachowanie instr wobec tej potrzeby) -> (wzmocnienie „+” )-> (oczekujemy że zachowując się tak samo zostaniemy tak samo wynagrodzeni) Przedmiot badań Rottera – Gdzie tkwią przyczyny uzyskiwanych przez ludzi wzmocnień ? (wg. Niego jest to cecha osobowości) 1) Wewnętrzna lokalizacja kontroli wzmocnień, jeśli osoba uważa że przyczyną wzmocnień jest jej własne działanie (Jestem sprawcą działań) 2) Zewnętrzna lokalizacja kontroli wzmocnień, jeśli osoba uważa że przyczyną wzmocnień jest działanie na które nie ma wpływu Inne cechy Kategorii Sprawstwa: 1) Geneza a) Sposób wychowywania dziecka (sprawcze są dzieci wcześnie uczone niezależności) b) Spójność dyscypliny wychowawczej i wymagań (brak spójności, zewnątrzsterowność) c) Kolejność urodzin (Najb sprawcze są osoby najstarsze) d) Status socjo-ekonomiczny (pozycja społeczne itd.) 2) Czy ta cecha podlega zmianie a) Zmiana wieku (dzieci PKZ, dorosłość PKW, starość znowu PKZ) b) wydarzenia społeczno-polityczne, np. wielki kryzys - alienacja c) Programy, treningi ukierunkowane na motwy – 4 cele [1) trzeba rozwijać pojęcie „jak” 2) Rozwijanie motywacji osiągnięć 3) stawianie realistycznych celów 4) uczenie koncepcji pana i pionka] 3) W jaki sposób ta cecha wpływa na nasze syt zewnętrzne (wyniki) a) osoby z poczuciem kontroli wew są bardziej odporne na wpływ społeczny, niż PKZ, są mnie podległe manipulacji społecznej b) Trudniej zmieniają swoje postawy, zasady, a jeśli to czyni to pod wpływem…. c) Dotyczące zachowań prospołecznych – chętniej pomagają osoby sprawcze d) Osoby ze średnim stopniem sprawstwa ną najbardziej aktywne politycznie. ALIENACJA I ANOMIA Negatywne skutki ograniczania sprawstwa -> alienacja (wybcowanie, ilozacja) R Schacht wyróżnił 4 rodzaje: 1) Interpersonalna (poczucie samotności, doświadczenie braku solidarności, niezadowolenie z stos inerpers) 2) Alienacja pracy (niezadowelenie, niemożność jej kontroli, brak sensu, brak przynależności do grupy zawodowej, zależność aktywności wył od wzmocnień zewnętrznych) 3) polityczno-ekonomiczna (poczucie bezsilności, nieufność, apatia) 4) społeczno-kulturowa (odrzucenie wartości norm społecznych, wyobcowanie z kultury, brak akceptacji dla niej) Koncepcja Alienacji (Seeman, 1959) – Jest to subiektywne poczucie nad obiektywną sytuacją na którą nie mamy wpływu. Cechy 1) Poczucie bezsilności (nawiązanie do Marksa, skutki działań nie zależą od zachowania) 2) Poczucie bezsensu (Adorno, brak jasności, co do podejmowanych decyzji, Manheim wskazała na dwa rodzaje racjonalności a)funkcjonalna –działalność pod kątem obiektywnych celów) b)substancjonalna) 3) Anomia a) Durkheim - zachodzi wraz z procesami industrializacji i urbanizacji, zanik systemu norm i wartości, zagubienie się jednostki b) Merton - ale też cecha osoby, brak zgodności pom celami a środkami osiągniętych celów, c) Seeman - oczekiwanie że nieaprobowane zachowania są konieczne dla zdobycia celu 4) Izolacja (Dwa rodzaje, Od wartości oraz od społeczności) 5) Poczucie samowyobcowania (Brak realizacji możliwości jednostki, wg Seemana – stopień uzależnienia zachowania od antycypowanych nagród zewnętrznych wobec samej aktywności) Alienacja (reakcja na nią): 1) Uświadomienie (nie mamy na nią , bezsilność, bezsens, izolacja, poczucie samowyobcowania), Atrybucja do: a) do ”Ja” [apatia, rozpaczm bezilność] Richardson - Osamotnienie (potrzebna pomoc psychiatryczna) - Solidarność (, wsparcie od grupy, brak przekonania o unikalności, można szukać rozwiązania razem z innymi) b) do „struktury społecznej” [krytycyzm, odrzucenie, bunt] Lang - osamotnienie (anarchistyczny bunt) - Solidarność (podstawa aktywności rewolucyjnej) 2) Brak uświadomienia (konformizm automatyczny, fałszywa świadmość, akceptacja alienacji). Motywacja do nie wywierania wpływu: 1) grupa – awersyjne reakcje emocjonalne w warunkach obligacji podmiotu do wywierania wpływu na otoczenie Eks Burger (1983) podzielono grupę na 2 części, tę które mogły sobie wybrać zadanie które mogły robić i tę która nie mogła, efekt u pierwszych wystąpiły: [awersyjne zachowanie, wzrost poziomu lęku, spadek poczucia wartości] Eks Brady (1958) – obiekt, 2 małpy w klatce, podłoga pod prądem, jeden drążek dla jednej małpy ta która miała wpływu zdechła na chorobę wrzodową 2) grupa – Unikanie osobistego zaangażowania a zdarzenia losowe. Eks Langer – Pojęcie „iluzja kontroli” (ilekroć ktoś sam wybierał los, ten obstawiał więcej pieniędzy), Eks Gromski, Doliński – Na egzaminie można było wylosować pytanie dla kolegi (nikt nie chciał bo obawa, wylosowania złego) 3) grupa – Decyzje o rezygnacji z kontroli osobistej Eks Burger – z pobieraniem krwi z palca, 75% chciała by zrobił to ktoś inny KONCEPCJA PODEJMOWANIA SPRAWSTWA W ŚWIECIE Pojęcie sprawstwa jest związane z „wiarą w sprawiedliwy świat” – Ludzie chcą wierzyć w to, że w sprawiedliwym świecie człowiek zwykle dostaje to na co zasługuje, zasługuje na to co go spotyka (udział moralności, warto brać udział w pracochłonnych działaniach), Reakcje na niesprawiedliwość (dowód na w/w): 1) Podejmowanie działań przywracających sprawiedliwość 2) Opuszczenie obszaru niesprawiedliwości 3) Deprecjacja ofiar nieszczęśliwych wypadków i zdarzeń Obserwacje zamieszek studentów ’68, ’70 – zabici to brudasy, ćpuny itd. Lerner – poddawano studentki wstrzącom inne oceniały czy je lubią (mniej lubiły te które przyszyły na ochotnika) Skala wiary w sprawiedliwy świat: 1) korelacja dodatnia z autorytaryzmem (np. mniejsza tolerancja dla chorych na AIDS) 2) Zdolność do udzielania pomocy (wpływ dzieciństwa, bajek, wchodzenia do szkoły itd.) 3) Związek z religią (osoby religijne mają wyższy stopień WWSŚ Funkcjonalność wiary w niesprawiedliwy świat: 1) Podstawa do powstrzymawania się od zajęć pracochłonnych i czasochłonnych 2) Pozwala na zachowanie poczucia własnej wartości w sytuacji negatywnych wyników porównań społecznych (Teoria porównań społecznych Festinger, gdy porównanie niekorzystne to niesprawiedliwy świat) 3) Pozwala usprawiedliwić poniesione porażki 4) Usprawiedliwia przewidywane porażki Koncepcja handicapu (samoutrudnienia) – eks z lekami po sukcesie i porażce (poprawiającymi wydajność i zmniejszającymi) jako dowód na powiększania wartości sukcesu w przypadku powodzenia. KONFORMIZM Konformizm (Kiesler 1969) – Zmiania w zachowaniu na skutek rzeczywistego lub wyimaginowanego wypływu innych ludzi. Jest to dostosowanie zachowania i sposobu myślenia do grupy niezależnienie od tego czy ma + czy – charakter Stoi w opozycji do potrzeby wywierania wpływu (sprawstwa) Rodzaje koformizmu: 1) Informacyjny wpływ społeczny – wpływ innych ludzi, który prowadzi nas do konformizmu, ponieważ spostrzegamy te osoby jako źródło inf dające wskazówki dla naszego zachowania, sądzimy że cudza interpretacja niejasnej sytuacji jest lepsza niż nasza. Kiedy się mu podporządkowujemy ? [Gdy sytuacja jest niejasna, gdy sytuacja jest kryzysowa, Kiedy inni ludzie są ekspertami] Może on wpływać na prywatną akceptację – czyli dostosowanie się do zachowania innych ludzi, bez prawdziwego przekonania o tym, że to, co oni robią, albo mówią jest słuszne. Lub to publicznego konformizmu (w/w ale bez potrzeby przekoania o tym że jest to słuszne) 2) Normatywyny wpływ społeczny – Wpływ innych ludzi który prowadzi nas do konformizmu ponieważ chcemy być przez nich lubiani i akceptowani. Eks Asch (1951, 56) – dotyczący linii, które były pokazywane studentowi (podobieństwa), 76 % wykazało zachowanie konformistyczne. Eks Schachtera (1951) – dot odrzucenia dewianta w grupie 3) Automatyczny - posłuszne zinternalizowanie norm społecznych, bez zastanowienia się nad ich działaniem, uniformizacja, ekonomizacja, zachowań Cechy grupy wpływają na K: (Teoria wpływu społecznego) 1) wielkość grupy (najlepiej 3,4 osoby) Krzywa Latane, która wskazuje na wpływ ilości uczestników grup na siłę wpływu społecznego 2) Stopień jednomyślności grupy – w większej trudno ją zachować, im > tym > K 3) Skład – im wyższa ocena składu grupy tym > konformizm 4) Spójność – mierzona jest relacją sił rozpraszających i spajających, jest pochodną jej atrakcyjności) 5) Sytuacje i zadania – gdy nowe to K >, gdy ustrukturyzowana to K < Cechy osób: 1) płeć [kobiety są bardziej K w syt publicznych ale nie prywatnie, różne role płciowe, rola czynników interpersonalnych w badaniach, 2) Samoocena [wysoka – im > tym K <, relatywne kompetencje, pewność i stabilność samooceny] 3) Pozycja osoby w grupie (Im > tym większa niezależność), ale pionki bez szans na poprawę miejsca w grupie też są nonkonformistyczne, Najw K osoby ze średnią pozycją 4) motywy [konformistyczne są osoby z potrzebą aprobaty i afiliacji społ] Nonkonformizm (niezależność w podejmowaniu działań od grupy, działanie wg własnych standardów) a antykonformizm (negacja grupy i jej działalności, zależność od grupy, przewidywalność w zachowaniach) Znaczenie kultury dla poziomu konformizmu i niezależności: Eks G. Hoftede – badanie pracowników IBM w 50 krajach: 1) Kraje z dominacją indywidualistyczną – interes jednostki stoi ponad interesm grupy (osiągnięcia, mistrzostwo, sukces, konkurencja, asertywność, agresja, niezależność) 2) Kraje z dominacją kolektywistyczną – interes grupy (współpraca, harmonia, empatia, pamaganie, zależność) Blaski i cienie K: [->przynosi korzyść-mniejsze ryzyko błędów a jeśli już to z innymi ludźmi, co nie obciąża tak naszej wartości ->aprobata afiliacja ->ekonomiczność poznania i działania -> zgoda na brak rozwoju] MOTYW ZGODNOŚCI POZNAWCZEJ Teoria dysonansu poznawczego (Festinger) - Popęd spowodowany poczuciem dyskomfortu, pierwotnie definiowany jako konsekwencja utrzymania 2 lub więcej niezgodnych ze sobą elementów poznawczych, następnie określany jako konsekwencja zaangażowania się w działanie, które jest sprzeczne z koncepcją siebie jako osoby przyzwoitej i rozsądnej Podstawowe założenia: 1) uznawanie przekonań między którymi dochodzi do dysonansu jest psychologicznie nieprzyjemne 2) Osoby uznające takie przekonania: a) starają się je usunąć lub zmniejszyć, aby osiągnąć harmonijność b) starają się unikać sytuacji i inf które mogłyby spowodować powstawanie lub >DP 3) Im > napięcie tym > chęć redukcji DP 4) Napięcie spowodowane przez DP między danym przekonaniem jest tym > im a) bardziej doniosłe są dla osoby przekonania, między którymi zach DP b) > liczba i doniosłość przekonań danej osoby pozostających w stos DP do danego przekonania w porównaniu z liczbą i doniosł przekonań które są z nimi zgodne 5) Napięcie może być zmniejszone lub zlikwidowane Mechanizmy redukcji DP: 1) Obronnośc percepcyjna (nie dostrzegamy części inf) 2) Zaprzeczenie 3) Bagatelizowanie 4) Dewaluacja źródła inf dysonansowej 5) Zmiana postaw 6) Wzmocnienie zagrożonych przekonań (przez odw się do przykładu osób znaczących) 7) Transcendecja (podporządkowanie sprzecznych nadrzędnemu przekonaniu)  Różnicowanie
Triady F. Heidera (relacja powinna być pozytywna, aby istniało zróżnicowanie) 1) relacja obiektywna/związku (pozytywna, negatywna) 2) relacja lubienia (pozytywna, negatywna) Różnicowanie powoduje powstanie dwóch obrazów jednostki (ignorowanie roli która nas nie interesuje) To jaki poziom redukcji zostanie wybrany zależy od [poziomu inteligencji (osoby mniej racjonalne 1,2,4, a bardziej resztę), cech osobowości, pochodzenie informacji, jak znaczące są obiekty które podlegają DP, doświadcznie] Podejmowanie decyzji (dysonans podecyzyjny) – Dysonans, który zostaje nieuchronnie wzbudzony po podj dec jest likwidowany przez zwiększanie atrakcyjności wybranej alternatywy i zdewaluowanie odrzuconej (również poprzez szukanie inf potwierdzających dokonany wybór, przekonywanie siebie i innych w tym procesie, postępowanie zgodne z decyzją) Zależy od [ilości alternatyw, ważności decyzji, atrakcyjności obiektów odrzuconych, podobieństwo obiektów, ostateczność bądź nie decyzji] Eksperyment Festingera, Schachtera (1956) – dot. Marian Keech, która twierdziła że zostanie porwana przez kosmitów razem z sektą Eksperyment J. Brehma (1956) – produkty, kobiety które kupily dany produkt wyżej go oceniały Eksperyment J, Millsa (1958) – Dzieci które dopuściły się oszustw na ex bardziej tol podchodziły do kwestii ściągania niż te które ściągały. Eks Carlsmitha – prosił studentki by kłamała o ciekawości dyskucji (gdy dostały 50c zmieniły postawę gdy 20$ nie zmieniły postawy) Eks Aronsona i Carlsmitha (1963) – dot przedszkolaków i kar za bawienie się daną zabawką, te które wysokie uzas zew (wysoka kara) bawiły się nadal, te które niskie uzas zewn (niska kara) nie miały już na nią ochoty. Eks. Aronson i Mills – dotyczył dyskusji na temat życia seksualnego (te studentki które musiały przejść test dojrzałość, pomimo tego że dyskusja była nudna oceniały ją wyżej) wniosek: im większy wysiłej tym większe uzasadnienie Uzasadnienie własnego okrucieństwa: - Sposobem redukcji DP jest zmiana postawy wobec osoby agresji (jeśli ktoś uważa się za dobrego), następuje znienawidzenie ofiary agresji (zasłużył sobie na to), ale jeśli wiemy że ofiara może się w przyszłości zrewanżować i jest „-„ samoocena agresora to nie następuje uzasadnienie okrucieństwa. Istnieją fizjologiczne konsekwencje DP – (ochotnicy nie jedli, i sami się przekonywali że nie są głodni, racjonalizacja wpływa na działanie naszego organizmu) Podsumowanie Teorii DP: 1) Zarzuty [Nie nadaje się do predykcji, wyłącznie wnioskowanie ex post, Nie jest to T ścisła gdyż nie dotyczy kwestii logicznych, nie ma podstaw do zakładania że istnieje motyw niezgodności dysonansu poznawczego, Człowiek jako istota racjonalizująca a nie racjonalna, nie ma w niej miejsca na rozwój 2) Zalety [umożliwia przewidywanie nieoczywistych skutków szeregu pozornie nie związanych sytuacji, z innych t nie można przeprowadzać podobnych przewidywań WPŁYW SPOŁECZNY Autoprezentacja – manipulowanie wrażeniem,przez kontrolowanie sposobu w jaki widzą nas inni ludzie. Interakcjonizm symboliczny (E Goffman) – Zrozumienie zachowań społecznych nie zależy od wewnętrznych determinantów wystarczy obserwować zachowania publiczne, (wzajemne zachowania opierają się na powierzchownych wrażeniach) człowiek kontroluje sposób w jaki traktują go inni ludzie wpływając na ich definicję sytuacji poprzez kierowanie odpowiedniego wrażenia, a więc inni z własnej woli działają zgodnie z naszymi oczekiwaniami, ludzie podsuwają inf na temat kim są. Strategiczna autoprezentacja (Jones) – Właściwości zachowania człowieka będące wynikiem motywu powiększania władzy i mają na celu to, aby obserwatorzy dokonali określonych atrybucji co do dyspozycji aktora. Techniki a) Rebudiacyjne (akcentowanie posiadanych cech) b) Atrybucyjne (ukrywanie wad, słabości”milczenie złotem”) Motywy autoprezentacji [Władza, aprobata społeczna, zaspokajanie potrzeby własnej wartości, regulacja emocji, prezentowanie i kształtowanie własnej tożsamości] • Nie istnieje „prawdziwe ja” – nie jest stałe, lecz zmienne w zależności od sytuacji • Jons – istotą autoprezentacji jest odkrywanie własnego JA w zależnosci od sytuacji możemy wydobywać cechy Ja • Kiedy autoprezentacja jest prawdopodobna ? [zachodzi gdy aktor jest zainteresowany jak spostrzegają go inni] • Kiedy jest mało prawdopodobna ? [1) Aktor jest bardzo zaangażowany co wyklucza kontrolę własnego zachowania 2)Zachowanie jest ekspresyjne co wyklucza kierowanie wrażeniem 3) gdy wykonuje się zadania rutynowe, wyuczone 4) osoba jest skoncentrowana na autentyczności swojego zachowania] Taktyki autoprezentacji: 1) Zastraszanie – aktor chce by była mu przypisana cecha niebezpieczna (z poz wyższej zastrasza się niższą), najczęściej podejmują tę metodę osoby o wyższym statusie społecznym, Jest prawdopodobna gdy: [1) związek miedzy partnerami nie jest dobrowolny a alternatywne związki są mało prawdopodobne, 2) zastraszający dysponuje odpowiednimi środkami 3) Gdy jest mała możliwość odwetu] Zjawisko kontrwładzy – słabszy zastrasza Konsekwencje zastraszania: a) zastraszający nie jest atrakcyjny społecznie b) zastraszający z pozycji słabszego może czuć się zażenowany że nie potrafi przedstawić swoich racji c) może nastąpić redefinicja związku osób 2) Autopromocja pozytywna – przedstawienie siebie w dobrym świetle: a) AUTOPROMOCJA – eksponowanie określonych cech intelektualnych, zdolności ogólnych i szczółowych (Czyli jest między zastraszaniem a schlebianiem) Strategia księżyca – odbijanie blasku innej osoby, chcemy korzystać z cech przypisanych danej wybitnej osobie. Paradoks autopromocji – przypisuje się wady (zarozumialstwo) osobą przedstawiającym swoje cechy. Techniki autopromocji: 1) opisywanie siebie – otwarte deklaratywne opisywanie siebie nie działa dobrze gdyż automatycznie przypisuje się takim osobom cechy negatywne, należy formułować przesłanki aby odbiorca sam się domyślił 2) Wyrażanie postaw – manifestowanie w sytuacji postaw w sytuacji publicznej, które będą akceptowane 3) publiczne atrybucje – wskazywanie przyczyn sukcesów i niepowodzeń, sukcesy sobie a porażki czynnikom niezależnym (cebulowa teoria szczęścia) 4) manipulacje pamięcią – Ludzie fabrykują treści swojej pamięci by osiągnąć właściwe cele, spostrzegamy ją jako syntetyczny wskaźnik naszej kompetencji (np. tuszowanie, zapominalstwo) 5) Nawiązywanie do komunikacji niewerbalnej – wyrażanie emocji, pozytwne emoc mają pozytywne konotacje, lepiej jest przebywać z radosnymi ludźmi 2 kanały działania (fizjologiczne i społeczne – mechanizm sprzężenia zwrotnego) 6) Kontakty społeczne 4 zjawiska [1) Pławienie się w cudzej chwale 2) usuwanie się z cienia porażki 3) polerowanie i retuszowanie 4)efekt „psst” (nie warto przynosić złych wiadomości) b) INGRACJACJA – przedstawianie siebie w przemiły sposób, schlebianie 1) konformizm – aktor chce przedstawić siebie jako osobę niekonfliktową, nie sprawiającą problemówm różne kultury różnie reaguje na konformizm 2) prawienie komplementów (ale trzeba umieć i nie warto mówić o cechach oswojonych przez odbiorcę), lepiej mówić o tych które tworzą obszar nieustabilizowanej samooceny 3) autodeprecjacja – negatywna autoprezentacja, suplikacja, prośba o pomoc, przedstawienie się jako nieudacznika (potrzeba wsparcia), partner musi znać normę pomocniczności, jest to metoda najbardziej ryzykowna, stosuje się ją w ostateczności, gdyż jest ryzyko trafienia na osobę niewrażliwą, osoba stosująca tę metodę może uchodzić za nieatrakcyjną społecznie (może dojść do obniżenia samooceny) Czynniki sukcesu autoprezentacji: 1) Aktorzy muszą używać subtelnych metod wpływu (partnerzy sami powinni formułować wnioski) 2) „artystyczna konspiracja” – zarówno aktor jak i partner zdają sobie sprawę z zachodzenia procesu autoprezentacji ale żaden nie ma motywacji do ujawniania tego procesu. MANIPULACJA SPOŁECZNA Wpływ społeczny – Oddziaływanie, w wyniku którego jednostka lub grupa wywołuje zmiany w sferze poznawczej, emocjonalnej, lub/i behawioralnej człowieka (1 albo all sfer). 1. Ludzie nie wiedzą że są w sferze wpływu 2. Dowiadują się o wywartym wpływie późńiej 3. Nie wiedzą o wywartym wpływie Manipulacja społeczna – Planowe, celowe działanie, którego autorzy dzięki wiedzy o mechanizmach społecznych zachowania się ludzi wywierają na nich wpływ w taki sposób by nie zdawali sobie sprawy że ulegają temu wpływowi, Jest to wszelkie działanie na jednej lub grupie osób prowadzące do mylnego przekonania manipulowanego że jest sprawcą zachowania, podczas gdy jest on tylko narzędziem w rękach rzeczywistego sprawcy. Behawioryzm (nauka o zachowaniach) – psychologia bodźca i reakcji (sytuacje i zachowania), badanie tylko tego co podlega obserwacji Koncepcja czł – jest on zewnątrzsterowny, uprzedmiotawia się go (jest bezradny na wpływ) manipulator musi wypracować skuteczny sys bodźców (inżynieria behawiorystyczna) 4 strategie behawiorystyczne: 1) system stałych odstępów czasowych – słaba motywacja do wysiłku, brak rytmiczności pracy, wysiłek wzrasta przed otrzymaniem nagrody 2) s zmiennych odstępów czasowych – zwiększanie tempa i regularności wysiłku pracy, nie wiadomo kiedy reakcja będzie wynagradzana 3) s stałych proporcji – nagroda po wykonaniu określonej pracy, pobudza aktywność, > tempo działań, ale ludzie tej strategii nie lubią 4) s zmiennych proporcji – zmienia się liczba reakcji, po których następuje wzmocnienie, najbardziej skuteczna praca na najwyższych obrotach, gdy wzmocnienia są zmienne, w powodu nadzieji na wzmocnienie Psychoanaliza (Freud) – odkrycie sfery świadomości i podświadomości (zbija poglądy beh, świadomość to tylko przykrywka prawdziwej osobowości, odkrywa sferę motywów podświadomych) Koncepcja osobowości 1) Id – dzikie, zwierzęce, nieświadome motywy (z grupy erosa) twórczość, seks i tamatosa – wojny, terroryzm, zach autodestrukcyjne 2) Superego – nadjaźń – stanowi sumę zinternalizowanych norm społecznych, sumienie, jest w sprzeczności z id, Przestaje Superego dokońca skutecznie działać we śnie, tu ujawniają się prawdziwe uczucia. 3) Ego (ja) – Toczy walkę z id i superego, godzi je (potrzeby nieświadome i świadome) Do tej koncepcji odwołuje się reklama (wzbudzanie nowych potrzeb), problem reklamy podprogowej (J Vicary, 1957 wstawił dodatkową klatkę, szachrajstwo, ale faktycznie zwracamy nieświadomie uwagę na twarz, źrenice) Psychologia humanistyczna – Manifest humanistyczny Maslowa (1958), kwestionował psychoanalizę i behawioryzm (kwestionował wizję człowieka zniewolonego wewnętrznie i zewnętrznie) Człowiekowi przysługje: podmiotowość, sprawstwo, wolność, zdolność do subiektywnego wartościowania stanów i rzeczy. 3 mechanizmy jak można wykorzystać ludzką podmiotowość by nimi manipulować 1)Wytwarzanie poczucia zobowiązania (Kiesler) zachowanie zgodne ze słabą postawą sprzyja utrwalaniu i silniej wpływa na jej późniejsze postępowanie, dzieje się tak zwłaszcza, gdy zachowanie publiczne, aktywne, wymaga wysiłku i podjęte jest zgodnie z wolną wolą, Pragniemy być konsekwentni (eks Freedman „technika stopą w drzwi”, dot umieszczenia ulotki w oknie a potem brzydkiego znaku) 2) Wytwarzanie poczucia winy – Jeśli wzbudzimy poczucie winy, to ludzie będą chcieli być konsekwentni i jakoś się zrewanżować 3) Koncepcja psychologicznej reaktancji – Ilekroć człowiek napotyka przeszkodę w realizacji celu, tylekroć reaguje oporem który sprawia że pragnienie jest silniejsze im ważniejsza jest dziedzina, silniejszy nacisk. - puszczanie cugli (wycofanie presji na zachow zwiększa jego atrakcyjność) - wentyl bezpieczeństwo (czyjaś wolność pozwala zapomnieć o swojej woln) - nacisk na zachowanie niepożądane (z pkt widzenia manipulatora lub zachowanie sprzeczne z tym co się ceni, gdy ktoś usiłuje nam coś narzucić) MACHIVELLIZM Christi i Geis – badania nad skalą mac. Hipoteza: mac są bardziej skuteczni (eks „gra”, jasność gry v nie janość zasad gry) Wnioski: Im > wskaźnik Mac – tym wyższa wygrana, Osoby o wysokim wskaźniku Mac – lepsze wyniki w warunkach wieloznacznych, najb korzystne koalicje i zrywały namniej korzystne (osoby o niskim wsp M,na odwrót) Hipoteza: osoby o WM są inteligentniejsze (nie prawda) Hipoteza: motywacja- czynnikiem przesądzającym jest duże znaczenie celu osobistego Hipoteza: Osoby o NM przeżywają konflikt między dążeniem do sukcesu a chęcią przestrzegania norm społecznych. Hipoteza: Mac a efektywność w rozgrywce z partnerem w sytuacji 1)konfliktu emocjonalnego (większy sukces osoby o WM 2) neutralnej (nie było różnicy w osiągnieciach), Ale w obydwu przypadkach WM działali zgodnie z własnym interesem. 3 cechy sytuacji wpływające na skuteczność makiawelistów: 1) bezpośredni kontakt z partnerem 2) możliwość improwizacji w działaniu 2) występowanie konfliktu emocjonalnego Machiavellizm to typ osobowości, przesłanka do zachowań manipulacyjnych, może występować „Syndrom Chłodu”, objawy: 1) Odporność na wpływy społeczne 2) Przewaga orientacji poznawczej nad emocjonalną 3) ustawienie na kontrolowanie sytuacji zewnętrznej 5 kategorii osobowości Mac: 1)Obraz świata społ Mach – przypisują innym cynizm, wyrachowanie, manipulacje (projektują :d) 2) System norm (Mach nie respektują ich w sytuacjach wieloznacznych) 3) Postawy wobec innych ludzi (wrogi i instrumentalny stosunek do innych) 4) Nastawienie motywacyjne (znacznie cele osobistego) 5) Odporność emocjonalna Role społeczne gdzie postawa Mac jest korzystny (np. polityk, zarządzacy, konieczność opanowania i strategia) POSTAWY Postawa (S. Nowak) – Postawą pewnego człowieka wobec pewnego przedmiotu jest ogół względnie trwałych dyspozycji do oceniania tego przedmiotu i emocjonalnego nań reagowania oraz ewentualnie towarzyszących tym emocjonalnie-oceniającym dyspozycjom względnie trwałych przekonań o naturze i własnościach tego przdmiotu i względnie trwałych dyspozycji do zachowania się wobec tego przedmiotu. Obiekt postawy – własna osoba, inne osoby, narody, przdmioty nieożywione, zjawiska. Postawa jest względnie trwała. 3 komponenty postaw 1) emocjonalny – jakie ludzie wiążą z obiektem postawy, najważniejszy 2) poznawczy – przekonanie ludzi na temat właściowości obiektu, wiedza, 3) behawioralny - działania ludzi wobec obiektu postaw, gotowość do dział Typy postaw: 1) asocjacja afektywna (1) - bardziej na uczuciach i emocjach niż na przekonaniach o naturze obiektu postawy. Przyczyną takiej postwy może być: warunkowanie klasyczne – gdy bodziec wywołujący reakcję emocjonalną jest wielokrotnie doświadczany razem z bodźcem neutralnym nie wywołuje takiej reakcji do czasu aż nabierze emocjonalnych właściwości pierwszego bodźca warunkowanie instrumentalne – częstotliwość swobodnie podejmowanych zachowań zmienia się zależnie od kar lub nagród 2) Poznawcza (1,2) - oparta na przekonaniach ludzi na temat właściwości obiektu postawy. (klasyfikacja obiektu, jej + i - ) 3) behawioralna (1,3)- oparta na obserwacji jak zachowujemywobec obiektu postawy (pojawia się tutaj teoria spostrzegania samego siebie, Behma), np. socjalizacja dzieci. 4)poznawczo-behawioralna (pełna) KOMPONENT EMOCJONALNY Emocje - maja silną podbudowę biologiczną, występują spontanicznie, Ocena – zinstytucjonalizowana forma wiedzy o obiekcie znak oceny i emocji nie są identyczne. Ambiwalnecja postaw: 1)Gdy znak oceny i emocji nie są jednakowe (cenię go ale go nie lubię) 2) Ocena przedmiotu ze względu na jego cechę lub funkcję nie zgadza się z oceną innej cechy czy funkcji Kelly – Rep-Test (konstrukcja personalna), człowiek tworzy wymiary oceny innych ludzi. 3) w odniesieniu do dyspozycji behawioralnych (dążenie, lub unikanie obiektu) 4) Łączne występowanie dwóch różnych emocji (potrzeba interwnencji psychologa) Jako że ambiwalencja jest niewygodna: Likwidacja ambiwalencji: 1) Supresja (zapdnięcie do nieświadomości) lub Represja (wypchnięcie ze świadomości, zapomnienie), „efekt halo” 2 odmiany efektu halo: anielski – główna pozytywna cecha rzuca cień na wszystkie inne cechy diabelski – główna negatywna cecha rzuca cień na wszstkie inne cechy 2) Tworzenie psychologicznej średniej warzonej (wszystkie cechy dodajemy i potem dzielimy) KOMPONENT POZNAWCZY 1) rozległość wiedzy 2) prawdziwość wiedzy Sądy połaczone relacjami tworzą przekonania: a) logiczne relacje (spójność lub jej brak między sądami, spójność gdy: 2 sądy nawzajem niesprzeczne lub 1 sąd jest racją logiczną 2 sądu) b) psychologiczne relacje (afektywne) – czy nasze oceny są zgodne z emocjami Brak spójności logicznej – ambiwalnecja Spójność logiczna bez psychologicznej – np. on jest mordercą i dobrym ojcem Spójność psychologiczna bez logicznej – uprzedzenia rasowe KOMPONENT BEHAWIORALNY Programy zachowania: 1) Jego treść określa jasno i jednoznacznie jak się zachować, by osiągnąć cel 2) Określające zachowania w zależności od sytuacji 3) Kiedy określony jest sam cel, ale nie są określone środki do niego prowadzące Postawa a zachowanie: 1) czynniki indywidualne (odrębne dla osoby), jej postawy wobec obiektów 2) Motywy 3) Wiedza o zachowaniu w danej sytuacji (umiejętność społeczna) 4) czynniki sytuacyjne [presja ważnych osób, rola społeczna, zmiana w poziomie ogólności przedmiotu podstawy, przewidywanie konsekwencji zachowań zgodnych z postawą, nieoczekiwane zdarzenia] Cechy postaw: 1) znak postawy (+, -, skala) [---,--,-, ,+,++,+++] 2) Treść przedmiotowa postawy (czego dotyczy ?) 3) zakres postawy 4) złożoność postawy (stopień rozw komponentów) 5) zwartość postawy (zgodność między komponentami pod względem znaku i siły) 6) Stopień powiązania postaw (najsilniej te postawy których centrum jest obiekt znaczący) 7)stopień internalizacji postaw (głębokość przyswajania postawm, ich uzasadnienie, przyznanie się do nich) [Rysunek] ZACHOWANIA PROSPOŁECZNE 1)Teoria socjobiologiczna – biologiczne, genetyczne, uwarunkowania zachowań społ ludzi (nawiązanie do Darwina) Wilson, Dawkins (2 tezy Darwina) 1)wiele zachowań społ ma u swego podłoża wyposażenie genetyczne 2) w toku ewolucji niektóre z zachowań, były bardziej utrwalone i stanowią część naszego gatunku np. a) dobór krewniaczy – ludzie są skłonni pomagać krewnym, przekazanie pomocy ludziom z naszym genotypem (nepotyzm np.) b) norma wzajemności – pomagamy po to by nam to ktoś odwzajemnił (sprzyja to naszemu genetypowi) 2)Teoria wymiany społecznej (kalkulacja zysków i kosztów) a) Koszty udzielenia pomocy – krótkotrwała lub długotrwała strata czasu, bezpośrednie zagrożenie zdrowia lub życia, prawna odpowiedzialność jeśli pogorszymy stan ofiary wypadku, osoba której udzieliliśmy pomocy staje się od nas zależna, odroczone zagrożenie dla naszego zdrowia i życia b) Zyski z udzielenia pomocy – poprawa samoceny, uznanie społeczne, sława, nagroda, uniknięcie prawnej odpowiedzialności za nieudzielenie pomocy, umacnianie zachowań prospołecznych, satysfakcja związana z realizacją zasady sprawiedliwości To co jest zyskiem udzielenia pomocy symetrycznie staje się kosztem jej nieudzielenienia 3) Koncepcja empatii i altruizmu (Batson): współodczuwanie, postawienie się na miejscu danej osoby, w podobny sposób odbieramy wydarzenia, emocje. Altruizm – działanie ukierunkowane na korzyść drugiej osoby nawet z pominięciem własnego dobra wręcz z kosztami dla siebie, empatia skłania nas do pomocy bez względu na konsekwencje, w ciągu kilkunastu sekund po wypadku u każdej osoby, potem zaczynamy kalkulować. 4) Koncepcji aktywizacji osobistych standardów normatywnych – działania pomocne efektów podejmowania decyzji pomocnej w następującym procesie. I etap – spostrzeżenie czyjejś potrzeby i pojawienie się poczucia odpowiedzialności. 1) świadomość czyjejś potrzeby (zależy od czynnika wewn – względnie trwałej dla jednostki tendencji do rozpatrywania sytuacji z punktu widzenia jej konsekwencji dla dobra innych osób, czyli decentracja oraz od czynników sytuacyjnych (stopień jasności co do występowania potrzeby na bazie własnego odczucia, rozumienia sytuacji oraz reakcji innych osób) 2) Spostrzeżenie że potrzeba może zostać zaspokojona jeśli zostaną podjęte pewne działania 3) uznanie że się zdolnym do zaspokojenia czyjejś potrzeby 4) Budzenie się poczucia odpowiedzialności za kogoś (należy postrzegać związek między sobą a tą osobą), [przypadkowy kontakt, związek przyczynowy między własnymi działaniami i potrzebą drugiej osoby czyli odp sprawcza, dysponowanie szczególnie dogodnymi warunkami działania, wywołanie uczucia że ktoś odpowiada za to co się dzieje z drugim człowiekiem, zetknięcie się bezp z apelem] II etap – aktywizacja osobistych standardów normatywnych Nadaje charakter osobisty fakt, iż towarzyszące mu sankcje wiążą się z pojęciem „ja” (naruszenie standardu powoduje poczucie winy, stratę szacunku dla siebie) Standardy normatywne są subiektywnie doświadczane w postaci poczucia osobistego zobowiązania do działania III etap – rozpatrywanie, ocena i ponowne rozwiązanie możliwych zachowań Rozpatrywanie i ocena w kategoriach kosztów przewidywanych skutków zachowań zgodnie z normą innych zachowań Koszty i zyski : 1) społeczne - zależne od oczekiwań innych ludzi (grzywna, proces sądowy, pochwała, premia) 2) fizyczne (strata czasu, radość, ból, wstręt) 3) psychologiczne (uznają postać zmian w postrzeganiu własnej pozycji na wymiarach opisujących cenione właściowości „ja”) 4) moralne (to zmiany w postrzeganiu własnej pozycji na tych wymiarach „ja”, które ujmują w sposób interpretowalnego ustosunkowywania się do dobra innych ludzi np. samopotępienie) Tworzy się ogólny bilans wszystkich zysków i strat (jeśli wyjdzie 0 to zaczynamy analizę od nowa i następuje zmiana określenia sytuacji, można np. kwestionować stan czyjejś potrzeby, brać pod uwagę fizyczną bliskość poszkodowanego, Następuje stadium rozważania kosztów i zysków) IV etap – Reakcja w postaci działania lub nie działania (im dłużej trwa proces tym prawdopodobieństwo udzielenia pomocy maleje) |
|||||||||||||
|
|||||||||||||||
 |
| |
|
Gość
|
|
Wykład 1
PS jest subdyscypliną psychologii [czyli nauki o duszy (tajemniczego wnętrzna człowieka), zawierająca pamięć, spostrzeganie, podejmowanie dycyzji, emocje, motywacje] PS zawęża te pojęcia. Rozwój PS: 1) okres przednaukowy (strożytność do połowy XIXw.) cała filozofia, brak wyodrębnienia psychologii z innych dziedzin I filozofowie zajmujący się psyche był Arystoteles „traktat o duszy”, Platon (zakładał iż Z=f(o))co okazało się błędem, Stawiali oni pytanie o związek pomiędzy charakterem i osobowością obywatela a ustrojem społecznym (Czy cechy osobowe wpływają na ustrój ?, tak..), Dzisiaj wzór na zachowanie to Z=f(SxO) 2) okres naukowy a) wczesnonaukowy (od poł XIXw do I WŚ) [charakteryzował się dużą ilością danych empirycznych ale małą ilością metod] 1879 – Pierwsze laboratorium psychologiczne (W Wundt) [Psychologia autonomiczną dziedziną nauki] Ówczesny przedmiot badań PS: • Tłum (kwestie zachowania w tłumie) -> G. Le Bon („dusza tłumu”) ->G. Tarde („mechanizm naśladownictwa, imitacji”) cechy tłumu [Tłum ->Tłum paniczny ->T. Agresywny] • Zjawiska [zaraźliwości, sugestywności, łatwowierności tłumu, podobieństw w tłumie, proste emocje, zmienne emocje, nieprzewidywalność tłumu] 1903 – 2 podręczniki z zakresu psychologii społecznej • W. McDougall „Introduction to social psychology” (Psychologiczny wariant PS) PS powinna się zajmować procesami psychicznymi i zachowaniem człowieka, zwrócenie uwagi na czynnik wewnętrzny, rządzą nami instynkty, natura naszych zachowań jest wrodzona (darwinizm społeczny) Przykładowe instynkty [ucieczki, odrzucenia, walki, samopoczucia, utwierdzania się, rodzicielskości, seksualny, stadny, śmierci, sympatii, sugestii, naśladowniczy] Te same zachowania w różnych sytuacjach będzie takie samo ( • E. Ross “Social psychology” (Socjologiczny wariant PS) PS powinna badać zjawiska I procesy psychiczne występujące w życiu społecznym np modę, stereotypy społeczne, nastroje społeczne I je interpretować b) 1903 – początek fazy naukowej Cechy: 1) ukierunkowana na praktykę społeczną (wyniki badań przy stałej teorii), ma to związek z odpowiedzią na zapotrzebowanie społeczne [np. eksperyment E. Mayo, badania przez producentów oświetleniowych, czy jest związek pomiędzy rodzajem oświetlenia a wydajnością pracy, przypadkiem wpadł na zależność pomiędzy dobrowolnością wyboru (podstawa ruchu „Human relations”) 2) Nasycona angielskim pragmatyzmem (w Polsce prowadzi się badania replikacyjne) W Polsce po ’89 [otwarcie się na nowe tematy (stereotypy, motywacje, uprzedzenia), wolny rynek polityczny(np Rodzaj głosowań (motywacje) dzielimy na 1) głosowanie tematyczne 2) ze względu na identyfikację partyjną 3) ze względu na atrakcyjność kandydatów), Sport] Def. Współczesna PS (St Mika) – PS bada procesy psychiczne i zachowanie się ludzi znajdujących się w sytuacjach społecznych (czyli takich w których występują inni ludzie. Definicja ta łączy wariant psychologiczny i socjlogiczny Podział sytuacji społecznych (C i M Sherif): 1) bezprośrednie – Istnieje realny lub potencjalny kontakt z drugą osobą a) Gdy ludzie występują wobec siebie jako jednostki [wysoki poziom emocji pomiędzy osobami, silne emocje zawężające pole percepcji] b) Jako członkowie małej grupy społecznej [kryterium interakcji, cele grupowe, normy grupowe, struktura grupowa, poczucie tożsamości grupowej] c) Jako członkowie zbiorowości (teatr, mecz) d) Jako członkowie instytucji społecznej (sklep) e) Jako członkowie społeczności (narodowej, społ. Globalnej) 2) Pośrednie – Uczestniczenie w kulturze i jej wytworach, kultura ducha (książka, obraz) PS czerpie z innych nauk i inne inspiruje. PS a Psychologia ogólna (np. układ nerwowy, mózg, pojemność pamięci, dostarcza PS teorii) PS a Socjologia (czerpie wiedzę na temat osobowości, intytucji, organizacji, społeczeństwa globalnego) PS z Innymi kierunkami naukowymi (Antropologia kulturowa, Pedagogika) METODY BADAWCZE OBSERWACJA Jest to technika w której badacz obserwuje ludzi i mierzy ich zachowanie w zastanej sytuacji (bez aranżacji), Jest to opis zjawisk i odp na pytanie „Jaka jest natura zjawiska” ? 1) Systematyczna – pytania odnoszą się do określonego zjawiska społeczneg, obserwując je i kodując je zgodnie z wcześniej przygotowanym zbiorem kryteriów 2) Uczestnicząca – Forma ob systematycznej w której badacz wchodzi w interakcje z obserwowanymi ludźmi ale stara się nie wpływać na sytuację (wzięte z antropologii kulturowej), obserwacja wewnątrz grupy, ale jest ryzyko nałożenia się perspektywy subkiektywnej i obiektywnej 3) Analiza archiwalna – forma obserwacji w której badacz obserwuje zachowanie społeczne, przez badanie dokumentów i archiwaliów, służy do badania społecznych przekonań i postaw 4) Sondaż ankietowy – technika zadawania pytań bezpośrednio lub przez ankiety do domów respondentów (duża swoboda wypowiedzi) „Próba” musi być reprezantatywna, musi spełniać kryteria całej społeczności, w psychologii społ bada się grupy celowe nie reprezentatywne. Ob jest często podstawą hipotez na temat związku pomiędzy zmiennymi (czynniki opisujące interesujące nas zjawisko) METODA KORELACYJNA Służy przewidywaniu, odp na pytanie „Czy na podstawie znanego czynnika x możemy przewidzieć y”, systematyczne badanie 2 lub więcej zmiennych i szacowanie relacji pomiędzy nimi, W jaki sposób można przewidzieć wariant jednej zmiennej na podstawie drugiej zmiennej Siła związku mierzona matematycznie (od -1,odwrotna proporcjonalność do +1 proporcjonalność wprost, 0, brak związku pomiędzy zmiennymi) Nie daje ona podstaw by powiedzieć że jedna zmienna wywołuję drugą zmienną (tylko siła związku) EKSPERYMENTALNA Dążenie do poznania związków przyczynowo-skutkowych, odp na pytanie „czy zmienna x jest przyczyną y” Dwa rodzaje trafności: 1) Trafność wewnętrzna eksperymentu – wysoka gdy badacz ma pewność że tylko zmienna niezależna wpływa na zmienną zależną. Kontrola zmiennych ubocznych mogących wpływać na badania. B ważny jest losowy dobór do próby (np. eks Lipitta i Whita się nie udała) 2) Trafność zewnętrzna eksperymentu – stopień w jakim wyniki mogą być generalizowane na inne sytuacje i innych ludzi Wpływ na sytuacje: 1)Gdy jest spełniony realizm sytuacyjny 2)Gdy jest spełniony realizm psychologiczny Rodzaj eksperymentów 1) Laboratoryjny – wysoka trafność wewnętrzna, niska zewnętrzna 2) Naturalny - na odwrót Artefakty badawcze – błędne wyniki, efekt oczekiwań (zdarzają się tylko w eks. Laboratoryjnym) MOTYWY MOTYWY – stany wewnętrzne, które pobudzają, organizują i ukierunkowują zachowanie człowieka, bliskoznaczna jest potrzeba. Motywy dzielimy na: 1) Biologiczne [głód, potrzeba optymalnej temperatury, seksu, stymulacja neuro-fizjologiczna] 2) Społeczne, motywy wzbudzane i zaspokajane przez czynniki psychologiczne i społeczne, zależą od uczenia się (różnią nas interpersonalnie), [motyw osiągnięć, aprobaty społecznej, dominacji, zależności, niezależności] Motyw sprawstwa – Jeśli czuję że dużo zależy ode mnie to głosuję bo mogę coś zmienić, jeśli nie głosuję to dlatego że wiem że to nic nie zmieni Motywacja kompetencji – Człowiek zmierza do poszerzania kompetencji (wg. Whita), np. dziecko chodzić, całe życie jest poszerzaniem kompetencji, dzięki nim zwiększamy nasz wpływ na otoczenie (zakres sprawstwa). Pojęcie wzmocnienia – efekty naszych zachowań 1) pozytywne – nagrody, zwiększamy prawdopodobieństwo powtórzenia zachowań pożądanych [wewnętrzne – pochądzące od nas samych, poczucie samozadowolenia, lekkość, zgodność; zewnętrzne – pochodzące od innych ludzi, premie, pochwały] 2) negatywne – kary, ma prowadzić do wygaszania zachowań nie pożądanych [wewnętrzne – wyrzuty sumienia, samopotępienie, wstyd, niezadowolenia zewnętrzne - więzienie, kary, śmierć] Koncepcja oczekiwania skutecznego działania (A. Bandura) – Jest to przekazanie jednostki, że potrafi wykonać czynności niezbędne dla uzyskania pożądanego przez siebie wyniku 1) to przekonanie decyduje o tym czy podmiot w ogóle podejmie działanie ukierunkowane na jakiś cel 2) Decyduje o wielkości wysiłku 3) Wpływa na upór i wytrwałość w dążeniu do celu w sytuacji przeszkód Koncepcja pana i pionka (R. Decharms) – Wyższość sprawstwa nad brakiem sprawstwa. Człowieka cechuje chęć sprawowania efektywnej kontroli nad otoczeniem, chce być panem sytuacji 1) Pan – jest przeświadczony, że jego zachowanie jest zdeterminowane przez jego decyzje (pełna kontrola), [wysoka motywacja osiągnięć, optymizm, zaufanie do własnych możliwości] 2) Pionek – Sądzi że jego zachowanie jest zdeterminowane przez siły niezależne od niego [Los, innych ludzi, Boga, brak wiary, pesymizm] Co decyduje o przynależności do w/w ? – Wewnętrzne predyspozycje jako suma doświadczeń (jak ktoś była panem to dalej chce nim być), bardzo ważna jest sytuacja [1) rodzaj wykonywanego zadania – jeśli jest nowe czujemy się panem, 2) swoboda wyboru działania – jak wolność Pan, 3) natężenie zewnętrznych wzmocnień, silne unifikują wybór] Badani Rottera: Założenia: - człowiek zaspokaja swoje potrzeby przez zachowania instrumentalne wobec potrzeb - wzmocnienia, które następują w określonym zachowaniu > oczekiwania, że w przyszłości sytuacja się powtórzy, to znaczy że ta sama reakcja doprowadzi do tego samego stanu (Potrzeba osiągnięć) -> (Zachowanie instr wobec tej potrzeby) -> (wzmocnienie „+” )-> (oczekujemy że zachowując się tak samo zostaniemy tak samo wynagrodzeni) Przedmiot badań Rottera – Gdzie tkwią przyczyny uzyskiwanych przez ludzi wzmocnień ? (wg. Niego jest to cecha osobowości) 1) Wewnętrzna lokalizacja kontroli wzmocnień, jeśli osoba uważa że przyczyną wzmocnień jest jej własne działanie (Jestem sprawcą działań) 2) Zewnętrzna lokalizacja kontroli wzmocnień, jeśli osoba uważa że przyczyną wzmocnień jest działanie na które nie ma wpływu Inne cechy Kategorii Sprawstwa: 1) Geneza a) Sposób wychowywania dziecka (sprawcze są dzieci wcześnie uczone niezależności) b) Spójność dyscypliny wychowawczej i wymagań (brak spójności, zewnątrzsterowność) c) Kolejność urodzin (Najb sprawcze są osoby najstarsze) d) Status socjo-ekonomiczny (pozycja społeczne itd.) 2) Czy ta cecha podlega zmianie a) Zmiana wieku (dzieci PKZ, dorosłość PKW, starość znowu PKZ) b) wydarzenia społeczno-polityczne, np. wielki kryzys - alienacja c) Programy, treningi ukierunkowane na motwy – 4 cele [1) trzeba rozwijać pojęcie „jak” 2) Rozwijanie motywacji osiągnięć 3) stawianie realistycznych celów 4) uczenie koncepcji pana i pionka] 3) W jaki sposób ta cecha wpływa na nasze syt zewnętrzne (wyniki) a) osoby z poczuciem kontroli wew są bardziej odporne na wpływ społeczny, niż PKZ, są mnie podległe manipulacji społecznej b) Trudniej zmieniają swoje postawy, zasady, a jeśli to czyni to pod wpływem…. c) Dotyczące zachowań prospołecznych – chętniej pomagają osoby sprawcze d) Osoby ze średnim stopniem sprawstwa ną najbardziej aktywne politycznie. ALIENACJA I ANOMIA Negatywne skutki ograniczania sprawstwa -> alienacja (wybcowanie, ilozacja) R Schacht wyróżnił 4 rodzaje: 1) Interpersonalna (poczucie samotności, doświadczenie braku solidarności, niezadowolenie z stos inerpers) 2) Alienacja pracy (niezadowelenie, niemożność jej kontroli, brak sensu, brak przynależności do grupy zawodowej, zależność aktywności wył od wzmocnień zewnętrznych) 3) polityczno-ekonomiczna (poczucie bezsilności, nieufność, apatia) 4) społeczno-kulturowa (odrzucenie wartości norm społecznych, wyobcowanie z kultury, brak akceptacji dla niej) Koncepcja Alienacji (Seeman, 1959) – Jest to subiektywne poczucie nad obiektywną sytuacją na którą nie mamy wpływu. Cechy 1) Poczucie bezsilności (nawiązanie do Marksa, skutki działań nie zależą od zachowania) 2) Poczucie bezsensu (Adorno, brak jasności, co do podejmowanych decyzji, Manheim wskazała na dwa rodzaje racjonalności a)funkcjonalna –działalność pod kątem obiektywnych celów) b)substancjonalna) 3) Anomia a) Durkheim - zachodzi wraz z procesami industrializacji i urbanizacji, zanik systemu norm i wartości, zagubienie się jednostki b) Merton - ale też cecha osoby, brak zgodności pom celami a środkami osiągniętych celów, c) Seeman - oczekiwanie że nieaprobowane zachowania są konieczne dla zdobycia celu 4) Izolacja (Dwa rodzaje, Od wartości oraz od społeczności) 5) Poczucie samowyobcowania (Brak realizacji możliwości jednostki, wg Seemana – stopień uzależnienia zachowania od antycypowanych nagród zewnętrznych wobec samej aktywności) Alienacja (reakcja na nią): 1) Uświadomienie (nie mamy na nią , bezsilność, bezsens, izolacja, poczucie samowyobcowania), Atrybucja do: a) do ”Ja” [apatia, rozpaczm bezilność] Richardson - Osamotnienie (potrzebna pomoc psychiatryczna) - Solidarność (, wsparcie od grupy, brak przekonania o unikalności, można szukać rozwiązania razem z innymi) b) do „struktury społecznej” [krytycyzm, odrzucenie, bunt] Lang - osamotnienie (anarchistyczny bunt) - Solidarność (podstawa aktywności rewolucyjnej) 2) Brak uświadomienia (konformizm automatyczny, fałszywa świadmość, akceptacja alienacji). Motywacja do nie wywierania wpływu: 1) grupa – awersyjne reakcje emocjonalne w warunkach obligacji podmiotu do wywierania wpływu na otoczenie Eks Burger (1983) podzielono grupę na 2 części, tę które mogły sobie wybrać zadanie które mogły robić i tę która nie mogła, efekt u pierwszych wystąpiły: [awersyjne zachowanie, wzrost poziomu lęku, spadek poczucia wartości] Eks Brady (1958) – obiekt, 2 małpy w klatce, podłoga pod prądem, jeden drążek dla jednej małpy ta która miała wpływu zdechła na chorobę wrzodową 2) grupa – Unikanie osobistego zaangażowania a zdarzenia losowe. Eks Langer – Pojęcie „iluzja kontroli” (ilekroć ktoś sam wybierał los, ten obstawiał więcej pieniędzy), Eks Gromski, Doliński – Na egzaminie można było wylosować pytanie dla kolegi (nikt nie chciał bo obawa, wylosowania złego) 3) grupa – Decyzje o rezygnacji z kontroli osobistej Eks Burger – z pobieraniem krwi z palca, 75% chciała by zrobił to ktoś inny KONCEPCJA PODEJMOWANIA SPRAWSTWA W ŚWIECIE Pojęcie sprawstwa jest związane z „wiarą w sprawiedliwy świat” – Ludzie chcą wierzyć w to, że w sprawiedliwym świecie człowiek zwykle dostaje to na co zasługuje, zasługuje na to co go spotyka (udział moralności, warto brać udział w pracochłonnych działaniach), Reakcje na niesprawiedliwość (dowód na w/w): 1) Podejmowanie działań przywracających sprawiedliwość 2) Opuszczenie obszaru niesprawiedliwości 3) Deprecjacja ofiar nieszczęśliwych wypadków i zdarzeń Obserwacje zamieszek studentów ’68, ’70 – zabici to brudasy, ćpuny itd. Lerner – poddawano studentki wstrzącom inne oceniały czy je lubią (mniej lubiły te które przyszyły na ochotnika) Skala wiary w sprawiedliwy świat: 1) korelacja dodatnia z autorytaryzmem (np. mniejsza tolerancja dla chorych na AIDS) 2) Zdolność do udzielania pomocy (wpływ dzieciństwa, bajek, wchodzenia do szkoły itd.) 3) Związek z religią (osoby religijne mają wyższy stopień WWSŚ Funkcjonalność wiary w niesprawiedliwy świat: 1) Podstawa do powstrzymawania się od zajęć pracochłonnych i czasochłonnych 2) Pozwala na zachowanie poczucia własnej wartości w sytuacji negatywnych wyników porównań społecznych (Teoria porównań społecznych Festinger, gdy porównanie niekorzystne to niesprawiedliwy świat) 3) Pozwala usprawiedliwić poniesione porażki 4) Usprawiedliwia przewidywane porażki Koncepcja handicapu (samoutrudnienia) – eks z lekami po sukcesie i porażce (poprawiającymi wydajność i zmniejszającymi) jako dowód na powiększania wartości sukcesu w przypadku powodzenia. KONFORMIZM Konformizm (Kiesler 1969) – Zmiania w zachowaniu na skutek rzeczywistego lub wyimaginowanego wypływu innych ludzi. Jest to dostosowanie zachowania i sposobu myślenia do grupy niezależnienie od tego czy ma + czy – charakter Stoi w opozycji do potrzeby wywierania wpływu (sprawstwa) Rodzaje koformizmu: 1) Informacyjny wpływ społeczny – wpływ innych ludzi, który prowadzi nas do konformizmu, ponieważ spostrzegamy te osoby jako źródło inf dające wskazówki dla naszego zachowania, sądzimy że cudza interpretacja niejasnej sytuacji jest lepsza niż nasza. Kiedy się mu podporządkowujemy ? [Gdy sytuacja jest niejasna, gdy sytuacja jest kryzysowa, Kiedy inni ludzie są ekspertami] Może on wpływać na prywatną akceptację – czyli dostosowanie się do zachowania innych ludzi, bez prawdziwego przekonania o tym, że to, co oni robią, albo mówią jest słuszne. Lub to publicznego konformizmu (w/w ale bez potrzeby przekoania o tym że jest to słuszne) 2) Normatywyny wpływ społeczny – Wpływ innych ludzi który prowadzi nas do konformizmu ponieważ chcemy być przez nich lubiani i akceptowani. Eks Asch (1951, 56) – dotyczący linii, które były pokazywane studentowi (podobieństwa), 76 % wykazało zachowanie konformistyczne. Eks Schachtera (1951) – dot odrzucenia dewianta w grupie 3) Automatyczny - posłuszne zinternalizowanie norm społecznych, bez zastanowienia się nad ich działaniem, uniformizacja, ekonomizacja, zachowań Cechy grupy wpływają na K: (Teoria wpływu społecznego) 1) wielkość grupy (najlepiej 3,4 osoby) Krzywa Latane, która wskazuje na wpływ ilości uczestników grup na siłę wpływu społecznego 2) Stopień jednomyślności grupy – w większej trudno ją zachować, im > tym > K 3) Skład – im wyższa ocena składu grupy tym > konformizm 4) Spójność – mierzona jest relacją sił rozpraszających i spajających, jest pochodną jej atrakcyjności) 5) Sytuacje i zadania – gdy nowe to K >, gdy ustrukturyzowana to K < Cechy osób: 1) płeć [kobiety są bardziej K w syt publicznych ale nie prywatnie, różne role płciowe, rola czynników interpersonalnych w badaniach, 2) Samoocena [wysoka – im > tym K <, relatywne kompetencje, pewność i stabilność samooceny] 3) Pozycja osoby w grupie (Im > tym większa niezależność), ale pionki bez szans na poprawę miejsca w grupie też są nonkonformistyczne, Najw K osoby ze średnią pozycją 4) motywy [konformistyczne są osoby z potrzebą aprobaty i afiliacji społ] Nonkonformizm (niezależność w podejmowaniu działań od grupy, działanie wg własnych standardów) a antykonformizm (negacja grupy i jej działalności, zależność od grupy, przewidywalność w zachowaniach) Znaczenie kultury dla poziomu konformizmu i niezależności: Eks G. Hoftede – badanie pracowników IBM w 50 krajach: 1) Kraje z dominacją indywidualistyczną – interes jednostki stoi ponad interesm grupy (osiągnięcia, mistrzostwo, sukces, konkurencja, asertywność, agresja, niezależność) 2) Kraje z dominacją kolektywistyczną – interes grupy (współpraca, harmonia, empatia, pamaganie, zależność) Blaski i cienie K: [->przynosi korzyść-mniejsze ryzyko błędów a jeśli już to z innymi ludźmi, co nie obciąża tak naszej wartości ->aprobata afiliacja ->ekonomiczność poznania i działania -> zgoda na brak rozwoju] MOTYW ZGODNOŚCI POZNAWCZEJ Teoria dysonansu poznawczego (Festinger) - Popęd spowodowany poczuciem dyskomfortu, pierwotnie definiowany jako konsekwencja utrzymania 2 lub więcej niezgodnych ze sobą elementów poznawczych, następnie określany jako konsekwencja zaangażowania się w działanie, które jest sprzeczne z koncepcją siebie jako osoby przyzwoitej i rozsądnej Podstawowe założenia: 1) uznawanie przekonań między którymi dochodzi do dysonansu jest psychologicznie nieprzyjemne 2) Osoby uznające takie przekonania: a) starają się je usunąć lub zmniejszyć, aby osiągnąć harmonijność b) starają się unikać sytuacji i inf które mogłyby spowodować powstawanie lub >DP 3) Im > napięcie tym > chęć redukcji DP 4) Napięcie spowodowane przez DP między danym przekonaniem jest tym > im a) bardziej doniosłe są dla osoby przekonania, między którymi zach DP b) > liczba i doniosłość przekonań danej osoby pozostających w stos DP do danego przekonania w porównaniu z liczbą i doniosł przekonań które są z nimi zgodne 5) Napięcie może być zmniejszone lub zlikwidowane Mechanizmy redukcji DP: 1) Obronnośc percepcyjna (nie dostrzegamy części inf) 2) Zaprzeczenie 3) Bagatelizowanie 4) Dewaluacja źródła inf dysonansowej 5) Zmiana postaw 6) Wzmocnienie zagrożonych przekonań (przez odw się do przykładu osób znaczących) 7) Transcendecja (podporządkowanie sprzecznych nadrzędnemu przekonaniu) Różnicowanie
Triady F. Heidera (relacja powinna być pozytywna, aby istniało zróżnicowanie) 1) relacja obiektywna/związku (pozytywna, negatywna) 2) relacja lubienia (pozytywna, negatywna) Różnicowanie powoduje powstanie dwóch obrazów jednostki (ignorowanie roli która nas nie interesuje) To jaki poziom redukcji zostanie wybrany zależy od [poziomu inteligencji (osoby mniej racjonalne 1,2,4, a bardziej resztę), cech osobowości, pochodzenie informacji, jak znaczące są obiekty które podlegają DP, doświadcznie] Podejmowanie decyzji (dysonans podecyzyjny) – Dysonans, który zostaje nieuchronnie wzbudzony po podj dec jest likwidowany przez zwiększanie atrakcyjności wybranej alternatywy i zdewaluowanie odrzuconej (również poprzez szukanie inf potwierdzających dokonany wybór, przekonywanie siebie i innych w tym procesie, postępowanie zgodne z decyzją) Zależy od [ilości alternatyw, ważności decyzji, atrakcyjności obiektów odrzuconych, podobieństwo obiektów, ostateczność bądź nie decyzji] Eksperyment Festingera, Schachtera (1956) – dot. Marian Keech, która twierdziła że zostanie porwana przez kosmitów razem z sektą Eksperyment J. Brehma (1956) – produkty, kobiety które kupily dany produkt wyżej go oceniały Eksperyment J, Millsa (1958) – Dzieci które dopuściły się oszustw na ex bardziej tol podchodziły do kwestii ściągania niż te które ściągały. Eks Carlsmitha – prosił studentki by kłamała o ciekawości dyskucji (gdy dostały 50c zmieniły postawę gdy 20$ nie zmieniły postawy) Eks Aronsona i Carlsmitha (1963) – dot przedszkolaków i kar za bawienie się daną zabawką, te które wysokie uzas zew (wysoka kara) bawiły się nadal, te które niskie uzas zewn (niska kara) nie miały już na nią ochoty. Eks. Aronson i Mills – dotyczył dyskusji na temat życia seksualnego (te studentki które musiały przejść test dojrzałość, pomimo tego że dyskusja była nudna oceniały ją wyżej) wniosek: im większy wysiłej tym większe uzasadnienie Uzasadnienie własnego okrucieństwa: - Sposobem redukcji DP jest zmiana postawy wobec osoby agresji (jeśli ktoś uważa się za dobrego), następuje znienawidzenie ofiary agresji (zasłużył sobie na to), ale jeśli wiemy że ofiara może się w przyszłości zrewanżować i jest „-„ samoocena agresora to nie następuje uzasadnienie okrucieństwa. Istnieją fizjologiczne konsekwencje DP – (ochotnicy nie jedli, i sami się przekonywali że nie są głodni, racjonalizacja wpływa na działanie naszego organizmu) Podsumowanie Teorii DP: 1) Zarzuty [Nie nadaje się do predykcji, wyłącznie wnioskowanie ex post, Nie jest to T ścisła gdyż nie dotyczy kwestii logicznych, nie ma podstaw do zakładania że istnieje motyw niezgodności dysonansu poznawczego, Człowiek jako istota racjonalizująca a nie racjonalna, nie ma w niej miejsca na rozwój 2) Zalety [umożliwia przewidywanie nieoczywistych skutków szeregu pozornie nie związanych sytuacji, z innych t nie można przeprowadzać podobnych przewidywań WPŁYW SPOŁECZNY Autoprezentacja – manipulowanie wrażeniem,przez kontrolowanie sposobu w jaki widzą nas inni ludzie. Interakcjonizm symboliczny (E Goffman) – Zrozumienie zachowań społecznych nie zależy od wewnętrznych determinantów wystarczy obserwować zachowania publiczne, (wzajemne zachowania opierają się na powierzchownych wrażeniach) człowiek kontroluje sposób w jaki traktują go inni ludzie wpływając na ich definicję sytuacji poprzez kierowanie odpowiedniego wrażenia, a więc inni z własnej woli działają zgodnie z naszymi oczekiwaniami, ludzie podsuwają inf na temat kim są. Strategiczna autoprezentacja (Jones) – Właściwości zachowania człowieka będące wynikiem motywu powiększania władzy i mają na celu to, aby obserwatorzy dokonali określonych atrybucji co do dyspozycji aktora. Techniki a) Rebudiacyjne (akcentowanie posiadanych cech) b) Atrybucyjne (ukrywanie wad, słabości”milczenie złotem”) Motywy autoprezentacji [Władza, aprobata społeczna, zaspokajanie potrzeby własnej wartości, regulacja emocji, prezentowanie i kształtowanie własnej tożsamości] • Nie istnieje „prawdziwe ja” – nie jest stałe, lecz zmienne w zależności od sytuacji • Jons – istotą autoprezentacji jest odkrywanie własnego JA w zależnosci od sytuacji możemy wydobywać cechy Ja • Kiedy autoprezentacja jest prawdopodobna ? [zachodzi gdy aktor jest zainteresowany jak spostrzegają go inni] • Kiedy jest mało prawdopodobna ? [1) Aktor jest bardzo zaangażowany co wyklucza kontrolę własnego zachowania 2)Zachowanie jest ekspresyjne co wyklucza kierowanie wrażeniem 3) gdy wykonuje się zadania rutynowe, wyuczone 4) osoba jest skoncentrowana na autentyczności swojego zachowania] Taktyki autoprezentacji: 1) Zastraszanie – aktor chce by była mu przypisana cecha niebezpieczna (z poz wyższej zastrasza się niższą), najczęściej podejmują tę metodę osoby o wyższym statusie społecznym, Jest prawdopodobna gdy: [1) związek miedzy partnerami nie jest dobrowolny a alternatywne związki są mało prawdopodobne, 2) zastraszający dysponuje odpowiednimi środkami 3) Gdy jest mała możliwość odwetu] Zjawisko kontrwładzy – słabszy zastrasza Konsekwencje zastraszania: a) zastraszający nie jest atrakcyjny społecznie b) zastraszający z pozycji słabszego może czuć się zażenowany że nie potrafi przedstawić swoich racji c) może nastąpić redefinicja związku osób 2) Autopromocja pozytywna – przedstawienie siebie w dobrym świetle: a) AUTOPROMOCJA – eksponowanie określonych cech intelektualnych, zdolności ogólnych i szczółowych (Czyli jest między zastraszaniem a schlebianiem) Strategia księżyca – odbijanie blasku innej osoby, chcemy korzystać z cech przypisanych danej wybitnej osobie. Paradoks autopromocji – przypisuje się wady (zarozumialstwo) osobą przedstawiającym swoje cechy. Techniki autopromocji: 1) opisywanie siebie – otwarte deklaratywne opisywanie siebie nie działa dobrze gdyż automatycznie przypisuje się takim osobom cechy negatywne, należy formułować przesłanki aby odbiorca sam się domyślił 2) Wyrażanie postaw – manifestowanie w sytuacji postaw w sytuacji publicznej, które będą akceptowane 3) publiczne atrybucje – wskazywanie przyczyn sukcesów i niepowodzeń, sukcesy sobie a porażki czynnikom niezależnym (cebulowa teoria szczęścia) 4) manipulacje pamięcią – Ludzie fabrykują treści swojej pamięci by osiągnąć właściwe cele, spostrzegamy ją jako syntetyczny wskaźnik naszej kompetencji (np. tuszowanie, zapominalstwo) 5) Nawiązywanie do komunikacji niewerbalnej – wyrażanie emocji, pozytwne emoc mają pozytywne konotacje, lepiej jest przebywać z radosnymi ludźmi 2 kanały działania (fizjologiczne i społeczne – mechanizm sprzężenia zwrotnego) 6) Kontakty społeczne 4 zjawiska [1) Pławienie się w cudzej chwale 2) usuwanie się z cienia porażki 3) polerowanie i retuszowanie 4)efekt „psst” (nie warto przynosić złych wiadomości) b) INGRACJACJA – przedstawianie siebie w przemiły sposób, schlebianie 1) konformizm – aktor chce przedstawić siebie jako osobę niekonfliktową, nie sprawiającą problemówm różne kultury różnie reaguje na konformizm 2) prawienie komplementów (ale trzeba umieć i nie warto mówić o cechach oswojonych przez odbiorcę), lepiej mówić o tych które tworzą obszar nieustabilizowanej samooceny 3) autodeprecjacja – negatywna autoprezentacja, suplikacja, prośba o pomoc, przedstawienie się jako nieudacznika (potrzeba wsparcia), partner musi znać normę pomocniczności, jest to metoda najbardziej ryzykowna, stosuje się ją w ostateczności, gdyż jest ryzyko trafienia na osobę niewrażliwą, osoba stosująca tę metodę może uchodzić za nieatrakcyjną społecznie (może dojść do obniżenia samooceny) Czynniki sukcesu autoprezentacji: 1) Aktorzy muszą używać subtelnych metod wpływu (partnerzy sami powinni formułować wnioski) 2) „artystyczna konspiracja” – zarówno aktor jak i partner zdają sobie sprawę z zachodzenia procesu autoprezentacji ale żaden nie ma motywacji do ujawniania tego procesu. MANIPULACJA SPOŁECZNA Wpływ społeczny – Oddziaływanie, w wyniku którego jednostka lub grupa wywołuje zmiany w sferze poznawczej, emocjonalnej, lub/i behawioralnej człowieka (1 albo all sfer). 1. Ludzie nie wiedzą że są w sferze wpływu 2. Dowiadują się o wywartym wpływie późńiej 3. Nie wiedzą o wywartym wpływie Manipulacja społeczna – Planowe, celowe działanie, którego autorzy dzięki wiedzy o mechanizmach społecznych zachowania się ludzi wywierają na nich wpływ w taki sposób by nie zdawali sobie sprawy że ulegają temu wpływowi, Jest to wszelkie działanie na jednej lub grupie osób prowadzące do mylnego przekonania manipulowanego że jest sprawcą zachowania, podczas gdy jest on tylko narzędziem w rękach rzeczywistego sprawcy. Behawioryzm (nauka o zachowaniach) – psychologia bodźca i reakcji (sytuacje i zachowania), badanie tylko tego co podlega obserwacji Koncepcja czł – jest on zewnątrzsterowny, uprzedmiotawia się go (jest bezradny na wpływ) manipulator musi wypracować skuteczny sys bodźców (inżynieria behawiorystyczna) 4 strategie behawiorystyczne: 1) system stałych odstępów czasowych – słaba motywacja do wysiłku, brak rytmiczności pracy, wysiłek wzrasta przed otrzymaniem nagrody 2) s zmiennych odstępów czasowych – zwiększanie tempa i regularności wysiłku pracy, nie wiadomo kiedy reakcja będzie wynagradzana 3) s stałych proporcji – nagroda po wykonaniu określonej pracy, pobudza aktywność, > tempo działań, ale ludzie tej strategii nie lubią 4) s zmiennych proporcji – zmienia się liczba reakcji, po których następuje wzmocnienie, najbardziej skuteczna praca na najwyższych obrotach, gdy wzmocnienia są zmienne, w powodu nadzieji na wzmocnienie Psychoanaliza (Freud) – odkrycie sfery świadomości i podświadomości (zbija poglądy beh, świadomość to tylko przykrywka prawdziwej osobowości, odkrywa sferę motywów podświadomych) Koncepcja osobowości 1) Id – dzikie, zwierzęce, nieświadome motywy (z grupy erosa) twórczość, seks i tamatosa – wojny, terroryzm, zach autodestrukcyjne 2) Superego – nadjaźń – stanowi sumę zinternalizowanych norm społecznych, sumienie, jest w sprzeczności z id, Przestaje Superego dokońca skutecznie działać we śnie, tu ujawniają się prawdziwe uczucia. 3) Ego (ja) – Toczy walkę z id i superego, godzi je (potrzeby nieświadome i świadome) Do tej koncepcji odwołuje się reklama (wzbudzanie nowych potrzeb), problem reklamy podprogowej (J Vicary, 1957 wstawił dodatkową klatkę, szachrajstwo, ale faktycznie zwracamy nieświadomie uwagę na twarz, źrenice) Psychologia humanistyczna – Manifest humanistyczny Maslowa (1958), kwestionował psychoanalizę i behawioryzm (kwestionował wizję człowieka zniewolonego wewnętrznie i zewnętrznie) Człowiekowi przysługje: podmiotowość, sprawstwo, wolność, zdolność do subiektywnego wartościowania stanów i rzeczy. 3 mechanizmy jak można wykorzystać ludzką podmiotowość by nimi manipulować 1)Wytwarzanie poczucia zobowiązania (Kiesler) zachowanie zgodne ze słabą postawą sprzyja utrwalaniu i silniej wpływa na jej późniejsze postępowanie, dzieje się tak zwłaszcza, gdy zachowanie publiczne, aktywne, wymaga wysiłku i podjęte jest zgodnie z wolną wolą, Pragniemy być konsekwentni (eks Freedman „technika stopą w drzwi”, dot umieszczenia ulotki w oknie a potem brzydkiego znaku) 2) Wytwarzanie poczucia winy – Jeśli wzbudzimy poczucie winy, to ludzie będą chcieli być konsekwentni i jakoś się zrewanżować 3) Koncepcja psychologicznej reaktancji – Ilekroć człowiek napotyka przeszkodę w realizacji celu, tylekroć reaguje oporem który sprawia że pragnienie jest silniejsze im ważniejsza jest dziedzina, silniejszy nacisk. - puszczanie cugli (wycofanie presji na zachow zwiększa jego atrakcyjność) - wentyl bezpieczeństwo (czyjaś wolność pozwala zapomnieć o swojej woln) - nacisk na zachowanie niepożądane (z pkt widzenia manipulatora lub zachowanie sprzeczne z tym co się ceni, gdy ktoś usiłuje nam coś narzucić) MACHIVELLIZM Christi i Geis – badania nad skalą mac. Hipoteza: mac są bardziej skuteczni (eks „gra”, jasność gry v nie janość zasad gry) Wnioski: Im > wskaźnik Mac – tym wyższa wygrana, Osoby o wysokim wskaźniku Mac – lepsze wyniki w warunkach wieloznacznych, najb korzystne koalicje i zrywały namniej korzystne (osoby o niskim wsp M,na odwrót) Hipoteza: osoby o WM są inteligentniejsze (nie prawda) Hipoteza: motywacja- czynnikiem przesądzającym jest duże znaczenie celu osobistego Hipoteza: Osoby o NM przeżywają konflikt między dążeniem do sukcesu a chęcią przestrzegania norm społecznych. Hipoteza: Mac a efektywność w rozgrywce z partnerem w sytuacji 1)konfliktu emocjonalnego (większy sukces osoby o WM 2) neutralnej (nie było różnicy w osiągnieciach), Ale w obydwu przypadkach WM działali zgodnie z własnym interesem. 3 cechy sytuacji wpływające na skuteczność makiawelistów: 1) bezpośredni kontakt z partnerem 2) możliwość improwizacji w działaniu 2) występowanie konfliktu emocjonalnego Machiavellizm to typ osobowości, przesłanka do zachowań manipulacyjnych, może występować „Syndrom Chłodu”, objawy: 1) Odporność na wpływy społeczne 2) Przewaga orientacji poznawczej nad emocjonalną 3) ustawienie na kontrolowanie sytuacji zewnętrznej 5 kategorii osobowości Mac: 1)Obraz świata społ Mach – przypisują innym cynizm, wyrachowanie, manipulacje (projektują :d) 2) System norm (Mach nie respektują ich w sytuacjach wieloznacznych) 3) Postawy wobec innych ludzi (wrogi i instrumentalny stosunek do innych) 4) Nastawienie motywacyjne (znacznie cele osobistego) 5) Odporność emocjonalna Role społeczne gdzie postawa Mac jest korzystny (np. polityk, zarządzacy, konieczność opanowania i strategia) POSTAWY Postawa (S. Nowak) – Postawą pewnego człowieka wobec pewnego przedmiotu jest ogół względnie trwałych dyspozycji do oceniania tego przedmiotu i emocjonalnego nań reagowania oraz ewentualnie towarzyszących tym emocjonalnie-oceniającym dyspozycjom względnie trwałych przekonań o naturze i własnościach tego przdmiotu i względnie trwałych dyspozycji do zachowania się wobec tego przedmiotu. Obiekt postawy – własna osoba, inne osoby, narody, przdmioty nieożywione, zjawiska. Postawa jest względnie trwała. 3 komponenty postaw 1) emocjonalny – jakie ludzie wiążą z obiektem postawy, najważniejszy 2) poznawczy – przekonanie ludzi na temat właściowości obiektu, wiedza, 3) behawioralny - działania ludzi wobec obiektu postaw, gotowość do dział Typy postaw: 1) asocjacja afektywna (1) - bardziej na uczuciach i emocjach niż na przekonaniach o naturze obiektu postawy. Przyczyną takiej postwy może być: warunkowanie klasyczne – gdy bodziec wywołujący reakcję emocjonalną jest wielokrotnie doświadczany razem z bodźcem neutralnym nie wywołuje takiej reakcji do czasu aż nabierze emocjonalnych właściwości pierwszego bodźca warunkowanie instrumentalne – częstotliwość swobodnie podejmowanych zachowań zmienia się zależnie od kar lub nagród 2) Poznawcza (1,2) - oparta na przekonaniach ludzi na temat właściwości obiektu postawy. (klasyfikacja obiektu, jej + i - ) 3) behawioralna (1,3)- oparta na obserwacji jak zachowujemywobec obiektu postawy (pojawia się tutaj teoria spostrzegania samego siebie, Behma), np. socjalizacja dzieci. 4)poznawczo-behawioralna (pełna) KOMPONENT EMOCJONALNY Emocje - maja silną podbudowę biologiczną, występują spontanicznie, Ocena – zinstytucjonalizowana forma wiedzy o obiekcie znak oceny i emocji nie są identyczne. Ambiwalnecja postaw: 1)Gdy znak oceny i emocji nie są jednakowe (cenię go ale go nie lubię) 2) Ocena przedmiotu ze względu na jego cechę lub funkcję nie zgadza się z oceną innej cechy czy funkcji Kelly – Rep-Test (konstrukcja personalna), człowiek tworzy wymiary oceny innych ludzi. 3) w odniesieniu do dyspozycji behawioralnych (dążenie, lub unikanie obiektu) 4) Łączne występowanie dwóch różnych emocji (potrzeba interwnencji psychologa) Jako że ambiwalencja jest niewygodna: Likwidacja ambiwalencji: 1) Supresja (zapdnięcie do nieświadomości) lub Represja (wypchnięcie ze świadomości, zapomnienie), „efekt halo” 2 odmiany efektu halo: anielski – główna pozytywna cecha rzuca cień na wszystkie inne cechy diabelski – główna negatywna cecha rzuca cień na wszstkie inne cechy 2) Tworzenie psychologicznej średniej warzonej (wszystkie cechy dodajemy i potem dzielimy) KOMPONENT POZNAWCZY 1) rozległość wiedzy 2) prawdziwość wiedzy Sądy połaczone relacjami tworzą przekonania: a) logiczne relacje (spójność lub jej brak między sądami, spójność gdy: 2 sądy nawzajem niesprzeczne lub 1 sąd jest racją logiczną 2 sądu) b) psychologiczne relacje (afektywne) – czy nasze oceny są zgodne z emocjami Brak spójności logicznej – ambiwalnecja Spójność logiczna bez psychologicznej – np. on jest mordercą i dobrym ojcem Spójność psychologiczna bez logicznej – uprzedzenia rasowe KOMPONENT BEHAWIORALNY Programy zachowania: 1) Jego treść określa jasno i jednoznacznie jak się zachować, by osiągnąć cel 2) Określające zachowania w zależności od sytuacji 3) Kiedy określony jest sam cel, ale nie są określone środki do niego prowadzące Postawa a zachowanie: 1) czynniki indywidualne (odrębne dla osoby), jej postawy wobec obiektów 2) Motywy 3) Wiedza o zachowaniu w danej sytuacji (umiejętność społeczna) 4) czynniki sytuacyjne [presja ważnych osób, rola społeczna, zmiana w poziomie ogólności przedmiotu podstawy, przewidywanie konsekwencji zachowań zgodnych z postawą, nieoczekiwane zdarzenia] Cechy postaw: 1) znak postawy (+, -, skala) [---,--,-, ,+,++,+++] 2) Treść przedmiotowa postawy (czego dotyczy ?) 3) zakres postawy 4) złożoność postawy (stopień rozw komponentów) 5) zwartość postawy (zgodność między komponentami pod względem znaku i siły) 6) Stopień powiązania postaw (najsilniej te postawy których centrum jest obiekt znaczący) 7)stopień internalizacji postaw (głębokość przyswajania postawm, ich uzasadnienie, przyznanie się do nich) [Rysunek] ZACHOWANIA PROSPOŁECZNE 1)Teoria socjobiologiczna – biologiczne, genetyczne, uwarunkowania zachowań społ ludzi (nawiązanie do Darwina) Wilson, Dawkins (2 tezy Darwina) 1)wiele zachowań społ ma u swego podłoża wyposażenie genetyczne 2) w toku ewolucji niektóre z zachowań, były bardziej utrwalone i stanowią część naszego gatunku np. a) dobór krewniaczy – ludzie są skłonni pomagać krewnym, przekazanie pomocy ludziom z naszym genotypem (nepotyzm np.) b) norma wzajemności – pomagamy po to by nam to ktoś odwzajemnił (sprzyja to naszemu genetypowi) 2)Teoria wymiany społecznej (kalkulacja zysków i kosztów) a) Koszty udzielenia pomocy – krótkotrwała lub długotrwała strata czasu, bezpośrednie zagrożenie zdrowia lub życia, prawna odpowiedzialność jeśli pogorszymy stan ofiary wypadku, osoba której udzieliliśmy pomocy staje się od nas zależna, odroczone zagrożenie dla naszego zdrowia i życia b) Zyski z udzielenia pomocy – poprawa samoceny, uznanie społeczne, sława, nagroda, uniknięcie prawnej odpowiedzialności za nieudzielenie pomocy, umacnianie zachowań prospołecznych, satysfakcja związana z realizacją zasady sprawiedliwości To co jest zyskiem udzielenia pomocy symetrycznie staje się kosztem jej nieudzielenienia 3) Koncepcja empatii i altruizmu (Batson): współodczuwanie, postawienie się na miejscu danej osoby, w podobny sposób odbieramy wydarzenia, emocje. Altruizm – działanie ukierunkowane na korzyść drugiej osoby nawet z pominięciem własnego dobra wręcz z kosztami dla siebie, empatia skłania nas do pomocy bez względu na konsekwencje, w ciągu kilkunastu sekund po wypadku u każdej osoby, potem zaczynamy kalkulować. 4) Koncepcji aktywizacji osobistych standardów normatywnych – działania pomocne efektów podejmowania decyzji pomocnej w następującym procesie. I etap – spostrzeżenie czyjejś potrzeby i pojawienie się poczucia odpowiedzialności. 1) świadomość czyjejś potrzeby (zależy od czynnika wewn – względnie trwałej dla jednostki tendencji do rozpatrywania sytuacji z punktu widzenia jej konsekwencji dla dobra innych osób, czyli decentracja oraz od czynników sytuacyjnych (stopień jasności co do występowania potrzeby na bazie własnego odczucia, rozumienia sytuacji oraz reakcji innych osób) 2) Spostrzeżenie że potrzeba może zostać zaspokojona jeśli zostaną podjęte pewne działania 3) uznanie że się zdolnym do zaspokojenia czyjejś potrzeby 4) Budzenie się poczucia odpowiedzialności za kogoś (należy postrzegać związek między sobą a tą osobą), [przypadkowy kontakt, związek przyczynowy między własnymi działaniami i potrzebą drugiej osoby czyli odp sprawcza, dysponowanie szczególnie dogodnymi warunkami działania, wywołanie uczucia że ktoś odpowiada za to co się dzieje z drugim człowiekiem, zetknięcie się bezp z apelem] II etap – aktywizacja osobistych standardów normatywnych Nadaje charakter osobisty fakt, iż towarzyszące mu sankcje wiążą się z pojęciem „ja” (naruszenie standardu powoduje poczucie winy, stratę szacunku dla siebie) Standardy normatywne są subiektywnie doświadczane w postaci poczucia osobistego zobowiązania do działania III etap – rozpatrywanie, ocena i ponowne rozwiązanie możliwych zachowań Rozpatrywanie i ocena w kategoriach kosztów przewidywanych skutków zachowań zgodnie z normą innych zachowań Koszty i zyski : 1) społeczne - zależne od oczekiwań innych ludzi (grzywna, proces sądowy, pochwała, premia) 2) fizyczne (strata czasu, radość, ból, wstręt) 3) psychologiczne (uznają postać zmian w postrzeganiu własnej pozycji na wymiarach opisujących cenione właściowości „ja”) 4) moralne (to zmiany w postrzeganiu własnej pozycji na tych wymiarach „ja”, które ujmują w sposób interpretowalnego ustosunkowywania się do dobra innych ludzi np. samopotępienie) Tworzy się ogólny bilans wszystkich zysków i strat (jeśli wyjdzie 0 to zaczynamy analizę od nowa i następuje zmiana określenia sytuacji, można np. kwestionować stan czyjejś potrzeby, brać pod uwagę fizyczną bliskość poszkodowanego, Następuje stadium rozważania kosztów i zysków) IV etap – Reakcja w postaci działania lub nie działania (im dłużej trwa proces tym prawdopodobieństwo udzielenia pomocy maleje) |
|||||||||||||
|
|||||||||||||||
|
| |
|
Seniorita
Opierdalator
|
|
dzieki
 |
|||||||||||||
|
Post został pochwalony 0 razy
|
|||||||||||||||
|
| |
|
Gość
|
|
czy to sa kompletne notatki,lacznie z tym co bylo w niedziele 26.11?
|
|||||||||||||
|
|||||||||||||||
|
| |
|
Eegh
Opierdalator
|
|
LOL [link widoczny dla zalogowanych] !
|
|||||||||||||
|
Post został pochwalony 0 razy
|
|||||||||||||||
|
| |
|
Anmar9
Opierdalator
|
|
LOL [link widoczny dla zalogowanych] !
|
|||||||||||||
|
Post został pochwalony 0 razy
|
|||||||||||||||
|
| |
|
Dedes
Opierdalator
|
|
LOL [link widoczny dla zalogowanych] !
|
|||||||||||||
|
Post został pochwalony 0 razy
|
|||||||||||||||
|
| |
|
Adanenbunlen22
Opierdalator
|
|
LOL [link widoczny dla zalogowanych] !
|
|||||||||||||
|
Post został pochwalony 0 razy
|
|||||||||||||||
|
| |
|
Anemshlen
Opierdalator
|
|
[link widoczny dla zalogowanych] |
|||||||||||||
|
Post został pochwalony 0 razy
|
|||||||||||||||
|
| |
|
Anmemenfajo
Opierdalator
|
|
[link widoczny dla zalogowanych] |
|||||||||||||
|
Post został pochwalony 0 razy
|
|||||||||||||||
|
| |
|
Ersterhatardup1
Opierdalator
|
|
and more...
[link widoczny dla zalogowanych] regards, Ersterhatardup1 |
|||||||||||||
|
Post został pochwalony 0 razy
|
|||||||||||||||
|
| |
|
Ersterhatardup1
Opierdalator
|
|
amazing!
[link widoczny dla zalogowanych] regards, Ersterhatardup1 |
|||||||||||||
|
Post został pochwalony 0 razy
|
|||||||||||||||
|
| |
|
Absterdickup35
Opierdalator
|
|
wow realy hot!
[link widoczny dla zalogowanych] regards, Absterdickup35 |
|||||||||||||
|
Post został pochwalony 0 razy
|
|||||||||||||||
|
| |
|
Absterdickup35
Opierdalator
|
|
wow realy hot!
[link widoczny dla zalogowanych] regards, Absterdickup35 |
|||||||||||||
|
Post został pochwalony 0 razy
|
|||||||||||||||
|
| |
|
Posterter2
Opierdalator
|
|
and more...
[link widoczny dla zalogowanych] regards, Posterter2 |
|||||||||||||
|
Post został pochwalony 0 razy
|
|||||||||||||||
|
 | ziomale!!! :D | |
|
||
|
|
|
fora.pl - załóż własne forum dyskusyjne za darmo
Powered by phpBB © 2001-2004 phpBB Group
phpBB Style created by phpBBStyles.com and distributed by Styles Database.
Powered by phpBB © 2001-2004 phpBB Group
phpBB Style created by phpBBStyles.com and distributed by Styles Database.